Enflasyon hikayesi

 Ekonomiden hiç anlamazdım önceden…

Hala daha anlayabildiğimi söylemezdim. Ama öyle güzel bir örnek vereceğim ki size, ekonominin ‘e’sinden anlamayan kişi bile ne demek istediğimi anlayacak…

****

Hasan amca emekli oldu. Emeklilik ikramiyesiyle gezmek, tozmak yerine, ‘bana yatan emeklilik maaşıyla geçinemem’ diyerek ticarete atılmaya karar verdi.

‘Akarı yok, kokarı yok’ dedi…

Emekli ikramiyesinin tamamını inşaat demirine yatırdı. Yaklaşık 100 bin lira…

Hasan amca, aracıydı, aldığı 10 ton demiri kısa sürede 170 bin liraya sattı…

Hasan amca yüzde 70 kar etti…

Kar etti etmesine ama… Ticarete devam edebilmek için bu sefer kazandığı paranın 20 bin lirasını kenara koyup 150 bin lirasıyla daha inşaat demiri almak istedi. Fakat gidip baktı ki ne görsün? 10 ton demir olmuş sana 190 bin lira…

Hasan amca bu sefer daha az inşaat demiri aldı. Kenara koyduğu 20 bin lirayı da ekleyerek 170 bin liraya 9 ton demir aldı… Ama Hasan amca, yılların da getirdiği tecrübeyle 9 ton demirden de kar etmeyi bildi ve 250 bin liraya sattı.

Ohh ne güzel işmiş bu dedi bir sefer de bir 70 bin daha kar elde ettim diye düşündü.

Sonra gitti yine demir almaya.

Bir de ne görsün?

9 ton demir olmuş sana 280 bin lira…

Hasan amca inat etti… Bu sefer 250 bin liraya 6 ton demir aldı. Ve o 6 ton demiri zam gelir düşüncesiyle 500 binden pazarlamaya başladı. Satarken biraz zorlandı ama sonunda satmayı başardı.

Hasan amca emekli ikramiyesini çok kısa zaman içinde 5 katına çıkarmayı başarmıştı. İşte ekonomik zeka buydu…

Fakat Hasan amca yetinmiyordu… Kazandığı 500 bin lira ile bu sefer sadece 5 ton demir alabiliyordu…

Hasan amca durdu baktı… Nasıl oluyor da her defasında zarar ediyorum diye kara kara düşünmeye başladı.

Bu sefer büyük düşündü. Bankadan da 500 bin lira kredi çekti. Hasan amcanın artık 1 milyon lirası vardı. Daha büyük satış, daha büyük kar demekti çünkü…

1 milyon liraya 10 ton inşaat demiri aldı.

10 ton demiri kısa zamanda 1 buçuk milyon liraya satmayı başardı, ticaret erbabımız Hasan amca…

Tek seferde 500 bin lirayı kazanmıştı…

1 milyon liraya yine 10 ton inşaat demiri alacaktı, kalan parayı da borç aldığı bankaya ödeyecekti.

Olmadı!...

Hasan amca 10 ton inşaat demirinin 2 milyon lira olduğunu gördü. Yine kazandığı paranın tamamını demire yatırdı. Fakat ala ala 7 buçuk ton demir alabildi…

O sırada ülkede inşaat krizi çıktı. Müteahhitler inşaat malzemelerine gelen pahalılığı protesto etmek için 1 ay çalışmayacaklarını söyleyerek iş bırakma eylemi yaptı!..

Hasan amcanın 7,5 tonluk demiri de elinde kaldı. Bu sırada bankadan çektiği kredi de ödenmediği için şimdiden 2 katına çıkmıştı. Hasan amca demiri saklamak için tuttuğu deponun kirasını ödemek için birikmiş parasını harcadı.

1 ay sonunda elindeki inşaat demirini satmak istedi ama alan olmadı. Hasan amca gün geçtikçe borçlandı…

Elindeki demiri tam 2 ay sonra satabildi Hasan amca… Hem de yüzde 100 kar koyarak. 4 milyona sattı.

Hasan amca artık ticaret yapmak istemiyordu.

Memuriyette çalıştığı 60 yıl onu bu kadar yıpratmamıştı…

Aldığı parayla önce deposunun kirasını ödedi. Sonra da bankaya olan birikmiş borcunu ödemek istedi. Ama cebindeki para bankanın faizini kapatmaya bile yetmedi.

Hasan amca iflas etti!..

Banka Hasan amcanın peşine düştü!

Önce emekli maaşına haciz kondu. Hasan sonra evindeki eşyalara… En sonunda da evinin tamamına haciz geldi.

Banka el koyduğu her şeyi sattı ve parasının büyük çoğunluğunu aldı. Kalan para da Hasan amcanın emekli maaşından karşılanacaktı.

****

İşte arkadaşlar enflasyon budur!...

Her zaman daha karlı satış yapmış olsanız bile kazandığınız para her geçen gün değersizleşir.

Sonra bir banka gelir ve neyiniz var, neyiniz yok hepsini alır…

 

Bu yazı 08.01.2022 Tarihinde YeniDönem Gazetesi'nde yayınlanmıştır.